Như mọi người đều biết, vai trò của cảng biển vô cùng quan trọng đối với sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Cảng biển không chỉ đóng vai trò là động lực quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế biển mà còn góp phần vào sự phát triển toàn diện của đất nước. Đó cũng là nơi kết nối chính để thực hiện hoạt động thương mại, vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu và đồng thời là trung tâm chuyển đổi giữa các phương thức vận tải từ đường biển sang đường thủy nội địa, đường sắt và đường bộ.
1. Nhiệm vụ, vai trò và chức năng của cảng biển trong nền kinh tế mỗi quốc gia
Cảng biển đề cập đến khu vực bao gồm một phần đất liền cảng và một phần nước cảng, được xây dựng và trang bị công nghệ hiện đại để phục vụ việc cập bến, rời cảng và thực hiện hoạt động xếp dỡ hàng hóa cũng như cung cấp dịch vụ cho hành khách du lịch. Trong khi cảng biển thường chỉ có một, bến cảng và cầu cảng thì có nhiều loại khác nhau.
Cảng biển được phân loại thành nhiều loại khác nhau bao gồm: Cảng thương mại, Cảng quân sự, Cảng cá, Cảng trú ẩn. Trong đó, Cảng thương mại được chia thành nhiều loại khác nhau như: Cảng biển tự nhiên, Cảng sông biển, Cảng nội địa, Cảng quốc tế, Cảng tổng hợp, Cảng chuyên dùng.
1.1 Vai trò chính của các cảng biến đối với mỗi quốc gia
Cảng biển, như một cơ sở hạ tầng, đóng vai trò là trung tâm giao dịch quốc tế trong quá trình vận chuyển hàng hóa. Tại đây, hàng hóa được dỡ từ tàu, sau đó được lưu trữ, xử lý, đóng gói, và chuyển đến các điểm đến khác trên toàn cầu. Với vai trò là cửa ngõ quan trọng của thương mại quốc tế, cảng biển đóng vai trò không thể phủ nhận trong việc vận chuyển hàng hóa. Sử dụng cảng biển giúp giảm thiểu chi phí và thời gian vận chuyển, đồng thời nâng cao sự linh hoạt và hiệu quả trong quản lý kho bãi.
Các dịch vụ tại cảng biển như lưu trữ, xếp dỡ, đóng gói và các dịch vụ logistics khác đều đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng hàng hóa. Ngoài ra, các cảng biển lớn cũng góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế của địa phương và cả nước, tạo việc làm cho hàng nghìn người và tạo ra cơ hội kinh doanh mới cho các doanh nghiệp.
Trong quá trình vận chuyển hàng hóa, việc lựa chọn cảng biển phù hợp và sử dụng chúng hiệu quả đóng vai trò quan trọng để doanh nghiệp có thể tối ưu hóa hoạt động và đáp ứng nhu cầu của khách hàng, đồng thời đảm bảo tính toàn vẹn và an toàn cho hàng hóa.
1.2 Chức năng quan trọng của hoạt động cảng biển
Những chức năng cơ bản của cảng biển phải kể đến như:
- Cung cấp dịch vụ hỗ trợ cho việc cập bến và rời cảng của tàu thuyền.
- Phục vụ vận chuyển, xếp dỡ, lưu trữ hàng hóa trong cảng.
- Cung cấp phương tiện, thiết bị và lao động cần thiết để hỗ trợ neo đậu tàu, xếp dỡ hàng hóa và phục vụ hành khách.
- Là nơi cung cấp bảo vệ, sửa chữa, bảo dưỡng cho tàu thuyền trong trường hợp khẩn cấp.
- Đóng vai trò là điểm nối liền với hệ thống giao thông ngoại cảng biển.
- Cung cấp các dịch vụ khác cho tàu, người và hàng hóa.
Cảng biển đóng vai trò cực kỳ quan trọng, đặc biệt là đối với nền kinh tế toàn cầu cũng như sự phát triển kinh tế biển của từng quốc gia và vùng lãnh thổ.
2. Các cảng biển lớn tại Việt Nam và Thế giới
Việt Nam và thế giới đều có nhiều Cảng biển lớn, đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa và du lịch:
2.1 Các cảng biển lớn trên thế giới
Có một số cảng biển lớn trên thế giới như:
- Cảng biển Shanghai (Trung Quốc): Đây là cảng biển lớn nhất thế giới, nằm tại trung tâm lưu vực sông Yangtze và có khả năng vận chuyển hàng hóa một cách lớn mạnh.
- Cảng biển Singapore: Đây là cảng biển chiến lược tọa lạc trên tuyến đường vận tải biển ở châu Á, đóng vai trò quan trọng trong vận tải hàng hóa và du lịch của khu vực.
- Cảng biển Rotterdam (Hà Lan): Được biết đến là cảng biển lớn nhất châu Âu, là trung tâm vận chuyển hàng hóa cho vùng Tây Âu.
- Cảng biển Dubai (Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất): Đây là cảng biển chiến lược trên tuyến đường vận tải hàng hóa ở khu vực Trung Đông, đóng vai trò quan trọng trong vận chuyển hàng hóa và du lịch của khu vực.
2.2 Các cảng biển lớn tại Việt Nam
Những cảng biển lớn tại Việt Nam gồm:
- Cảng biển Hải Phòng: Là cảng biển lớn nhất tại Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong vận chuyển hàng hóa ở vùng phía Bắc.
- Cảng biển Đình Vũ – Cát Hải: Là một nhóm các cảng biển nước sâu tại Hải Phòng, được xây dựng để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa quốc tế.
- Cảng biển Cát Lái: Là cảng biển lớn nhất tại TP. Hồ Chí Minh, đóng vai trò trung tâm vận chuyển hàng hóa cho miền Nam.
- Cảng biển Quy Nhơn: Đặt tại tỉnh Bình Định, cảng biển này đóng vai trò quan trọng trong vận tải hàng hóa và du lịch của khu vực.
3. Cập nhật các xu hướng mới trong hoạt động của cảng biển hiện nay
Nhắc đến vai trò quan trọng của các cảng biển, bây giờ chúng ta sẽ xem xét về các xu hướng mới trong hoạt động của các cảng biển, đặc biệt là với mục tiêu chuyển tải hàng hóa bằng container qua đường bộ, đường biển và đường sắt mà Công ty vận chuyển hàng hóa Boom Logistics muốn đưa ra cho Doanh nghiệp.
Sự phát triển của công nghệ và ứng dụng trong hoạt động cảng biển
Các cảng biển tại Việt Nam đang tích hợp nhiều công nghệ hiện đại để quản lý và điều hành hoạt động vận chuyển hàng hóa. Trong số các công nghệ phổ biến, hệ thống quản lý hoạt động cảng biển (Terminal Operating System – TOS) đã được áp dụng rộng rãi. Hệ thống này hỗ trợ cảng biển quản lý quá trình xếp dỡ, vận chuyển và lưu trữ hàng hóa một cách chính xác và hiệu quả hơn. Đồng thời, nó cũng tăng tính linh hoạt trong quản lý cảng biển và đáp ứng nhanh chóng các yêu cầu của khách hàng.
Ngoài TOS, cảng biển cũng sử dụng nhiều công nghệ tiên tiến khác như hệ thống quản lý kho bãi (Warehouse Management System – WMS), quản lý vận tải (Transport Management System – TMS), hệ thống theo dõi hàng hóa (Track and Trace System), hệ thống giao thông thông minh (Intelligent Transportation System – ITS), hệ thống tự động hoá bốc xếp (Automated Container Terminal – ACT) và hệ thống truyền thông liên lạc (Communication System).
Những công nghệ này giúp nâng cao năng suất làm việc, giảm thời gian xếp dỡ và tối ưu hóa quá trình vận chuyển hàng hóa, cải thiện chất lượng dịch vụ và tăng tiện ích cho người sử dụng cảng biển. Sử dụng các công nghệ này cũng giúp cảng biển nâng cao sự cạnh tranh và đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế của địa phương và cả nước.
Việc nắm bắt và áp dụng nhanh chóng các xu hướng mới trong hoạt động cảng biển đóng góp không nhỏ vào việc mang lại lợi ích thực tế cho mỗi quốc gia cũng như các doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu trên toàn cầu.
Xu hướng sử dụng các cảng biển thông minh và bền vững
Trong tình hình hội nhập và phát triển ngày nay, việc xây dựng và phát triển mô hình Cảng biển thông minh đang trở thành một trong những hướng đi chính xác và là ưu tiên hàng đầu của các quốc gia có bờ biển trên thế giới, Việt Nam không nằm ngoài vòng này. Với sự ra đời của Internet of Things (IoT), các cảng biển và khu vực liên quan trở nên quá rộng lớn và bận rộn để có thể áp dụng số hóa toàn diện. Tuy nhiên, các sáng kiến và cuộc cách mạng công nghệ gần đây đã thúc đẩy mạnh mẽ việc áp dụng các quy trình tích hợp, biến đổi hoạt động của các cảng biển.
Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ Blockchain cũng đóng vai trò quan trọng trong chiến lược số hóa các cảng biển và dịch vụ logistics. Việc cải thiện quá trình lập kế hoạch và dự đoán thông qua sử dụng dữ liệu đã tạo ra lợi ích trong việc tăng cường kế hoạch trước tại cảng biển, giảm chi phí giao dịch và cải thiện chu kỳ vận chuyển hàng hóa.
Các phương pháp lập kế hoạch gần đây cung cấp khả năng hiển thị sớm, tạo điều kiện chính xác hơn cho việc theo dõi di chuyển hàng hóa. Có thể khẳng định, cảng biển thông minh đánh dấu một sự thay đổi quyết định đối với chuỗi cung ứng, ảnh hưởng tích cực đến ngành kinh tế biển. Việc giảm thời gian chu kỳ vận chuyển hàng hóa, dự báo dễ dàng và có dữ liệu tin cậy về hoạt động trong môi trường mạng đã mang lại hiệu quả xử lý chưa từng có trong lĩnh vực vận tải biển và logistics.
Với sự nỗ lực của Chính phủ trong việc thúc đẩy thương mại qua việc tham gia các Hiệp định thương mại tự do khu vực và quốc tế, sản lượng hàng hóa thông qua hệ thống cảng biển Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục tăng ở mức hai chữ số, phù hợp với hoạt động thương mại. Triển vọng phát triển của hệ thống cảng biển Việt Nam dự kiến sẽ đem đến nhiều sự thay đổi tích cực khi triển khai một số Hiệp định Thương mại tự do như CPTPP, EVFTA, RCEP…
Vai trò quan trọng của các cảng biển trên toàn cầu đã được chỉ ra đối với các tổ chức, doanh nghiệp xuất nhập khẩu để nắm bắt kịp thời. Trước xu hướng mới, mô hình cảng biển thông minh cũng đang được triển khai rộng rãi tại nhiều quốc gia nhằm thúc đẩy ngành kinh tế vận tải biển. Vì vậy, việc hiểu rõ về chức năng, nhiệm vụ, tầm quan trọng, vai trò… của các cảng biển thật sự rất quan trọng. Nếu quý khách có nhu cầu sử dụng dịch vụ vận chuyển container đường biển nội địa hoặc khai báo hải quan cảng biển với giá cả hợp lý, vui lòng liên hệ ngay vào Hotline dưới đây.
